Thành phố Hồ Chí Minh đang trong mùa mua, đây chính là thời điểm muỗi sinh sản và phát triển mạnh nhất trong năm, gây nên nhiều dịch bệnh hết sức nguy hiểm cho chúng ta. Nhiều hộ gia đình đã tiến hành lắp đặt cửa chống muỗi để ngăn chặn loài côn trùng này xâm nhập vào nhà và không gian sống.
Không phải loài muỗi nào cũng nguy hiểm nhưng nó lại là động vật gây nên số lượng người tử vong lớn nhất thế giới mỗi năm. Một trong số đó chính là muỗi vằn Aedes-tác nhân chính gây nên các ổ dịch sốt xuất huyết.
Cách nhận biết muỗi vằn Aedes
- Theo tài liệu của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, đặc điểm nhận dạng muỗi Aedes aegypti là có màu đen; chân, thân, bụng có khoang đen trắng rõ rệt nên thường gọi là muỗi vằn.
- Vùng ngực có các vảy trắng xếp thành hàng, trên lưng có hình chiếc đàn hai dây màu trắng.
- Đây là loại muỗi có khả năng mang vi rút sốt xuất huyết Dengue và truyền từ người này sang người khác thông qua việc đốt và hút máu người.
- Muỗi vằn thường sống trong nhà, gần người, trú đậu nơi có ánh sáng yếu, thường là các góc hoặc xó tối trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng trong nhà.
- Muỗi vằn cái thường đốt người vào ban ngày, mạnh nhất là vào sáng sớm và chiều tối.
Chính vì vậy, để phòng tránh bị muỗi cắn, mọi người không nên ở những nơi tối, cây cối rậm rạp trong khoảng thời gian này, cũng như không nên để trẻ chơi đùa ở đây. Trong một số trường hợp bắt buộc, ví dụ như do công việc, người ở những nơi ẩm thấp, ánh sáng kém trong khoảng thời gian này cần mặc áo dài tay, sử dụng kem thoa,... để hạn chế nguy cơ bị muỗi cắn.
- Đặc biệt, chúng bay rất nhanh, nếu tìm thấy mồi là lao vào đốt và hút máu ngay; đồng thời bám theo mồi rất dai và chỉ bay đi khi đã hút no máu.
- Hoạt động tìm mồi hút máu của loài muỗi này phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường, nếu nhiệt độ môi trường dưới 23C thì muỗi hầu như không có khả năng hoạt động hút máu. Vì thế muỗi vằn thường phát triển mạnh nhất vào mùa mưa, thời tiết nóng ẩm, khi nhiệt độ trung bình hàng tháng vượt trên 20º C.
Chu kỳ phát triển của muỗi vằn Aedes
- Muỗi cái chuyên đi hút máu người có thể sống từ 20- 40 ngày.
- Muỗi vằn Aedes thường đẻ trứng, sinh sản ở các ao, vũng nước hoặc các dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, lu, khạp, giếng nước, hốc cây… các đồ vật hoặc đồ phế thải có chứa nước như lọ hoa, bát nước kê chạn, lốp xe, vỏ dừa.
- Thời gian từ lúc đẻ trứng đến phát triển thành bọ gậy trung bình là 7 ngày.
- Thời gian phát triển từ bọ gậy thành muỗi trưởng thành chỉ mất khoảng 2 đến 3 ngày.
Muỗi vằn Aedes gây bệnh sốt xuất huyết như thế nào?
- Virus Dengue không thể lây truyền trực tiếp từ người sang người. Tuy nhiên, bệnh nhân sau khi bị nhiễm virus và sốt có thể là nguồn truyền virus cho những con muỗi khác. Người bị nhiễm là người mang bệnh từ nước này sang nước khác hoặc từ vùng này sang vùng khác trong thời gian virus lưu hành và nhân lên trong máu của họ.
- Sau khi muỗi cái Aedes aegypti hút máu bệnh nhân nhiễm virus Dengue, nó sẽ bị nhiễm virus. Thời kỳ ủ bệnh ở trong muỗi khoảng 10 - 12 ngày. Đây là khoảng thời gian cần thiết để virus nhân lên trong tuyến nước bọt của muỗi. Sau thời kỳ này, muỗi trở thành nhiễm virus và có thể truyền virus Dengue cho những người người khỏe mạnh khác khi muỗi đốt.
- Khả năng truyền virus sang người lành được thực hiện khi muỗi hút máu bệnh nhân trong thời kỳ nhiễm virus huyết. Nhiễm virus huyết có thể có 6 - 18 giờ trước khi xuất hiện các triệu chứng của bệnh. Như vậy bệnh nhân là nguồn lây ngay trước thời kỳ sốt và cho đến khi hết sốt, trung bình là 6 - 7 ngày.
Cách phòng chống muỗi vằn Aedes
- Có thể phòng chống sự sinh sôi nảy nở của loài muỗi vằn bằng cách không để cho muỗi đẻ trứng và phát triển thành bọ gậy.
- Cụ thể, che đậy kín các dụng cụ chứa nước, với các dụng cụ chứa nước sạch có thể thả cá ăn bọ gậy, thay nước thường xuyên khoảng 7 – 10 ngày một lần.
- Phát quang bụi rậm, dọn dẹp vệ sinh môi trường sạch sẽ không để muỗi có chỗ trú đậu.
- Lắp đặt cửa lưới chống muỗi giá rẻ, ngăn ngừa muối xâm nhập vào ngôi nhà một cách triệt để.
- Khi muỗi hoạt động mạnh với mật độ cao hay khi đang xảy ra dịch bệnh sốt xuất huyết thì phải sử dụng hóa chất diệt muỗi như malathion, permethrin…, phun ULV (ultra – low volume) dưới dạng sương mù để tiêu diệt muỗi trưởng thành.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp được bạn có được các kiến thức về muỗi vằn Aedes và cách phòng chống muỗi hiệu quả. Hãy là một người hiểu biết để tránh xa loài côn trùng này và bảo vệ sức khỏe những người thân yêu.
Cách nhận biết và phòng chống muỗi vằn Aedes. Nhiều hộ gia đình đã tiến hành lắp đặt thi công cửa lưới chống muỗi cố định để ngăn chặn loài côn trùng này xâm nhập vào nhà và không gian sống.